Praktijkgericht onderzoek (in de betekenis van het onderzoeksmatig verbeteren van de eigen beroepspraktijk) vindt plaats in een iteratief proces van waarnemen van de eigen context, het ontstaan van een onderzoeksvraag, probleemverkenning, plannen, handelen, analyseren en evalueren. Dit is in de afbeelding hiernaast schematisch weergegeven (ontleend aan Kiewiet-Kester, 2014). Bron: Loo, J. v., Lieskamp, M., & Zwart, C. (2015). Onderzoeksmatig leiderschap. Huizen: Pica onderwijs- management.
Zuber-Skeritt en Perry (2002) noemen deze cyclus ook wel de ‘core action research cycle’. Naast deze cyclus is er sprake van een tweede belangrijke cyclus; de reflectiecyclus, door Zuber-Skeritt en Perry ook wel de ‘thesis action research cycle’ genoemd.
x
Spiraalreflectie van Korthagen (2000).
Ofwel: tegelijkertijd met het uitvoeren van de onderzoekscyclus reflecteert de onderzoeker bij elke stap in het proces op hoe het onderzoeksproces zelf verloopt en wat hij er van leert t.a.v. de uitvoering van de daaropvolgende stappen. Deze reflectiecyclus is noodzakelijk om het onderzoek meer te laten zijn dan ‘everyday problem solving’ en meta-leren mogelijk te maken (Argyris, 2003).
x
Mezirow identificeert daarbij drie niveaus van reflectie: inhoud, proces en veronderstellingen (Mezirow, 1991). Deze drie niveaus komen terug in de reflectiecyclus. Als reflectiemethodiek kan bijvoorbeeld gebruik gemaakt worden van de Spiraalreflectie van Korthagen (2000).
Er kunnen verschillende onderzoekscycli achter elkaar plaatsvinden, hetgeen schematisch als volgt weergegeven kan worden:
xxx
xxxxxx
In onderstaande (leer)cyclus is aangegeven hoe de eigen mentale modellen (praktijk theorie) aangevuld kunnen worden vanuit een theoretisch kader (wetenschappelijke theorie), op basis waarvan vervolgens interventies gepland, uitgevoerd en geëvalueerd kunnen worden:
xx
x
Geraadpleegde literatuur
Argyris, C. (2003). A life full of learning. Organizational Studies., 24(7), 1178 – 1192.
Korthagen, F. (2000). De organisatie in balans: relflectie en intuïtie als complementaire processen. M & O(3), 36 – 52.
Loo, J. v., Lieskamp, M., & Zwart, C. (2015). Onderzoeksmatig leiderschap. Huizen: Pica onderwijsmanagement.
Mezirow, J. (1991). Transformative dimensions of adult learning. San Francisco: Jossey-Bass.
Zuber-Skeritt, O., & Perry, C. (2002). Action research within organizations and university thesis writing. The learning Organization, 9, pp. 171 – 179.
xx
xx
xx
Petersnijders.info 